ภาษีมรดก

ภาษีมรดก ต้องเสียเท่าไหร่ สินทรัพย์ไหนต้องเสียบ้าง

3 min read    Money Buffalo

ฉบับย่อ

  • ทายาทจำเป็นต้องเสียภาษีมรดก เมื่อได้มรดกที่มีมูลค่าเกินกว่า 100 ล้านบาท โดยถูกจัดเก็บภาษีในอัตรา 5-10% ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเจ้ามรดก
  • ทรัพย์สินที่ยกเว้นไม่ต้องเสียภาษีมรดก ได้แก่ ประกันชีวิต ทองคำแท่ง และ ของสะสม เช่น เพชร พระเครื่อง ภาพเขียน นาฬิกา
  • ทายาทรับมรดกไปทั้งทรัพย์สินและหนี้สินของผู้ตาย แต่กฎหมายกำหนดให้ทายาทผู้รับมรดกชดใช้หนี้ไม่เกินมูลค่าทรัพย์มรดกที่ได้รับมา

รูปบน ของ desktop
รูปล่าง ของ mobile

เวลารับชมละครที่ทายาทอภิมหาเศรษฐีแย่งมรดกกัน สิ่งหนึ่งที่ละครไม่ได้พูดถึงก็คือ ภาษีมรดก ที่ทายาทเหล่านั้นต้องชำระให้สรรพากร (จำนวนไม่น้อย) วันนี้พี่ทุยอาสาพาไปทำความรู้จักภาษีมรดก ภาษีเฉพาะของบรรดาลูกหลานผู้มีอันจะกิน ต้องเสียภาษีมากน้อยแค่ไหน มีวิธีหลบหลีกหรือเปล่า ไปดูกัน

ภาษีมรดก คืออะไร

ภาษีการรับมรดก (Inheritance Tax) เกิดขึ้นเมื่อเจ้ามรดกตาย ผู้รับมรดกจากเจ้ามรดก แต่ละรายได้รับมรดกสุทธิมาในคราวเดียวหรือหลายคราว รวมกันแล้วมีมูลค่าเกินกว่า 100 ล้านบาท ผู้รับมรดกมีหน้าที่ต้องเสียภาษีตามที่กฎหมายกำหนด โดยมีกรมสรรพากรเป็นหน่วยงานจัดเก็บภาษี 

โดยสิ่งที่เรียกว่า “มรดก” ก็คือทรัพย์สินทุกชนิดของผู้ตาย รวมทั้งสิทธิ หน้าที่ และความรับผิดต่าง ๆ เว้นแต่ว่ากฎหมายกำหนดว่าเป็นการเฉพาะตัวของผู้ตาย

อัตราการจัดเก็บ ภาษีมรดก

การจัดเก็บภาษีมรดกจะอยู่ในอัตรา 5-10% สำหรับมรดกส่วนที่เกิน 100 ล้านบาท มักจะมีการกำหนดค่าลดหย่อนและอัตราภาษีที่เป็นประโยชน์กับผู้รับมรดกที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเจ้ามรดก นั่นคือผู้รับมรดกที่มีความใกล้ชิดกับเจ้ามรดกจะมีอัตราภาษีที่น้อยกว่าผู้รับมรดกที่อยู่ห่างไกล

ยกตัวอย่างเช่น ได้รับมรดก 102 ล้านบาท จะถือเอา 2 ล้านบาท เป็นฐานคำนวณภาษี โดยจะคิดเป็น 2 อัตรา คือ

  • อัตรา 5% ถ้าความสัมพันธ์ระหว่างผู้รับมรดกเป็นผู้สืบสันดานหรือบุพการี
  • อัตรา 10% ถ้าความสัมพันธ์ระหว่างผู้รับมรดกเป็นผู้อื่น เช่น พี่น้อง หรือบุคคลที่ไม่ใช่ญาติ

ทรัพย์สินอะไรที่ต้องเสียภาษีมรดก

ภาษีจะจัดเก็บจากทรัพย์สิน 5 ประเภท ประกอบด้วย

  1. อสังหาฯ
  2. หลักทรัพย์ตามกฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ เช่น หุ้นกู้ หุ้นสามัญในตลาดหลักทรัพย์ หุ้นสามัญนอกตลาดหลักทรัพย์
  3. ยานพาหนะที่มีทะเบียน
  4. เงินฝากธนาคาร
  5. ทรัพย์สินทางการเงินที่กำหนดเพิ่มขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกา

ทรัพย์สินยกเว้นที่ไม่ต้องเสียภาษีมรดก

สินทรัพย์ประเภทเงินค่าสินไหมทดแทนจากการทำประกันชีวิต ไม่ถือว่าเป็นมรดก เพราะถือว่าเป็นทรัพย์สินที่เกิดขึ้นหลังจากผู้เอาประกันเสียชีวิตแล้ว แต่มรดกเป็นทรัพย์สินที่มีมาก่อนการเสียชีวิตของเจ้ามรดก 

และสินทรัพย์ประเภทไม่ระบุชื่อ ทองคำแท่ง และ ของสะสม เช่น เพชร พระเครื่อง ภาพเขียน นาฬิกา ก็ไม่ต้องเสียภาษีมรดก จึงไม่น่าแปลกใจถ้าเราจะเห็นบรรดาเศรษฐีสะสมของพวกนี้ไว้เป็นจำนวนมาก (เช่น นาฬิกา 25 เรือน)

อีกข้อยกเว้นหนึ่งที่ไม่ต้องเสียภาษีมรดก คือ การยกทรัพย์สินให้เป็นมรดกแก่คู่สมรสตามกฎหมาย (จดทะเบียนสมรสถูกต้องตามกฎหมาย) 

หนี้สิน ถือเป็นมรดกไหม? ทายาทต้องรับผิดชอบหนี้ของผู้ตามมั้ย?

ตามกฎหมายแล้ว มรดก คือทรัพย์สินที่ผู้ตายมีอยู่ก่อน รวมถึงสิทธิหน้าที่และความรับผิดต่าง ๆ ดังนั้นหนี้ที่ผู้ตายก่อไว้ในขณะมีชีวิตอยู่ เช่น หนี้เงินกู้ หรือหนี้ทางละเมิด ก็นับรวมเป็นมรดก

ทายาทจึงต้องรับไปทั้งทรัพย์สินและหนี้สินของผู้ตาย แต่! กฎหมายก็ยังมีความเป็นธรรม เพราะกำหนดให้ทายาทผู้รับมรดกชดใช้หนี้ไม่เกินมูลค่าทรัพย์มรดกที่ได้รับมา

เท่ากับว่า “ได้เงินมาเท่าไหร่ ก็จ่ายหนี้เท่าที่ตัวเองได้มา ไม่จำเป็นต้องรับผิดชอบหนี้ทั้งหมดของผู้ตาย”

เจ้าหนี้ของผู้ตายไม่อาจก้าวล่วงถึงทรัพย์สินของทายาทที่มิใช่ทรัพย์มรดกได้ ฟ้องทายาทมรดกให้ล้มละลายก็ไม่ได้ แต่เจ้าหนี้อาจฟ้องขอให้จัดการมรดกของเจ้ามรดกได้

ส่วนทายาทเองก็สามารถขอสละมรดกได้ ทว่าจะต้องสละมรดกทั้งหมด และสละโดยไม่มีเงื่อนไข ห้ามสละมรดกโดยทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบ เจ้าหนี้มีสิทธิร้องขอให้ชำระหนี้ หรือเพิกถอนการสละมรดก

อ่านเพิ่ม

รูปบน ของ desktop
รูปล่าง ของ mobile