เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา พี่ทุยได้มีโอกาสเดินทางไปท่องเที่ยวที่เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งนอกเหนือจากจุดประสงค์ที่จะไปพักผ่อนแล้วนั้น พี่ทุยอยากไปสัมผัสบรรยากาศ สถานที่ท่องเที่ยวตามจุดต่าง ๆ หลังจากที่ภาครัฐได้ผ่อนคลายมาตรการล็อกดาวน์ จากสถานการณ์โควิด-19 ในประเทศที่บรรเทาลง และสิ่งที่พี่ทุยสังเกตได้ก็คือ มีเพียงแค่นักท่องเที่ยวชาวไทยในจำนวนพอประมาณ ส่วนร้านค้าและร้านอาหารสตรีทฟู้ดตามจุดท่องเที่ยวต่าง ๆ ค่อนข้างจะซบเซา และมีจำนวนไม่น้อยต้องปิดกิจการลงไป

พี่ทุยเลยอยากมาแชร์ถึงความสำคัญและสถานการณ์ของภาคท่องเที่ยวไทยในปัจจุบัน ให้ทุกคนได้ทราบว่าเป็นยังไงกันบ้าง ตามพี่ทุยมาเลยยยยย

ภาคท่องเที่ยวสำคัญต่อเศรษฐกิจไทยแค่ไหน ?

“ภาคท่องเที่ยว” เป็นหนึ่งในเครื่องยนต์สำคัญและมีบทบาทมากขึ้นในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา บางปีที่ภาวะทั่วโลก รวมถึงไทยเอง อยู่ในอาการซึม ๆ ก็เป็นภาคท่องเที่ยวนี่แหละ ที่ช่วยพยุงเศรษฐกิจไทยเอาไว้ได้

จากข้อมูลในปี 2562 ภาคท่องเที่ยวสามารถสร้างรายได้ให้กับประเทศรวมทั้งหมดเป็นมูลค่าสูงถึง 3 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 20% ต่อ GDP โดยรายได้นี้มาจากทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยที่เดินทางท่องเที่ยวภายในประเทศเป็นมูลค่า 1 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็น 1 ใน 3 ของรายได้ทั้งหมด และมูลค่าอีก 2 ล้านล้านบาท หรือ 2 ใน 3 ของรายได้ทั้งหมดมาจากนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งสิ้นเกือบ 40 ล้านคน ที่ต่างตบเท้าเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย

พี่ทุยอยากบอกว่านักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาสร้างรายได้ให้กับประเทศไทยอย่างมหาศาล จนถึงขนาดที่ทำให้ไทยติดอันดับ TOP5 ของโลก สำหรับประเทศที่มีรายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติมากที่สุด เทียบได้กับประเทศฝรั่งเศสและสเปน ที่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของโลกได้เลย

ขณะเดียวกัน ภาคท่องเที่ยวก็เป็นภาคเศรษฐกิจที่มีแรงงานไทยอยู่เป็นจำนวนมาก ประมาณ 3 ล้านคน และถ้านับรวมแรงงานไทยที่อยู่ในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับภาคท่องเที่ยวด้วยแล้วเนี่ย อาจมีจำนวนเฉียดๆ 10 ล้านคนเลยนะ หรือก็คิดเป็นสัดส่วนถึงราว 1 ใน 3 ของกำลังแรงงานไทยทั้งประเทศ

ถึงตรงนี้พอจะเห็นได้ว่า ภาคท่องเที่ยวมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจไทยมากแค่ไหน การเดินทางเข้ามาของนักท่องเที่ยวต่างชาติ นอกจากจะช่วยสร้างรายได้อย่างมหาศาลให้กับผู้ประกอบการ นักธุรกิจที่อยู่ในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของไทย ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจท่องเที่ยวโดยตรงหรือธุรกิจที่เกี่ยวข้อง อย่างเช่น ธุรกิจโรงแรมและที่พัก ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม ธุรกิจจำหน่ายสินค้า และธุรกิจนำเที่ยว แต่ยังมีส่วนสำคัญในการสร้างงานสร้างอาชีพและสร้างรายได้ให้กับคนในท้องถิ่นด้วยนะ

สถานการณ์ท่องเที่ยวไทยในปัจจุบันเป็นอย่างไร ?

ตั้งแต่ที่ไวรัสโควิด-19 ในไทยรุนแรงขึ้น ทำให้ไทยต้องประกาศใช้ พ.ร.ก. ฉุกเฉินในช่วงปลายเดือนมีนาคม 2563 ที่ผ่านมา เพื่อควบคุมและป้องกันการติดเชื้อ รวมทั้งมีการปิดด่านตรวจคนเข้าเมืองทั่วทั้งประเทศ และงดการเดินทางทั้งในประเทศและต่างประเทศ

ทำให้ไม่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติในไทยเลย ตั้งแต่เดือนเมษายน 2563 เป็นต้นมา จนถึงตอนนี้ก็เป็นเวลา 6 เดือนแล้ว เทียบกับช่วง 3 เดือนแรกของปี 2563 มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาในไทยทั้งหมด 6.7 ล้านคน

หมายความว่า ตั้งแต่ต้นปี 2563 จนถึงปัจจุบันมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเหลือเพียง 6.7 ล้านคนเท่านั้น ลดลงจากปี 2562 ที่มีจำนวนถึงเกือบ 40 ล้านคน ทำให้รายได้เข้าประเทศหายไปแล้วราว 1 ล้านล้านบาท หรือลดลงถึง 80% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว และสิ่งที่เกิดขึ้นแน่นอนว่าได้ส่งผลกระทบต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจและรายได้ของธุรกิจท่องเที่ยวและธุรกิจที่เกี่ยวข้องอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะจังหวัดที่พึ่งพารายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติมาก ต่างได้รับผลกระทบอย่างหนักหน่วง เช่น ภูเก็ต กระบี่ พังงา และสุราษฎร์ธานี เป็นต้น 

ซึ่งพี่ทุยได้มีโอกาสพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ของโรงแรมและร้านอาหาร ผู้ประกอบการรายย่อย และชาวต่างชาติที่ประกอบธุรกิจอยู่ในพื้นที่ ต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ในช่วงที่สถานการณ์โควิด-19 ระบาดหนัก มีการปิดเมืองทั่วทั้งประเทศ และไม่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเลย ทำให้รายได้ที่เคยรับเข้ามาหายไปแทบเป็นศูนย์ บรรยากาศการท่องเที่ยว ผู้คนที่ครึกครื้นกลายเป็นความเงียบเหงาเสมือนบ้านผีสิง แต่ในขณะเดียวกัน ทุกคนก็ใช้ช่วงเวลาที่ไม่มีนักท่องเที่ยว คิดหาแนวทางแก้ไข ปรับแผน เปลี่ยนกลยุทธ์การทำธุรกิจในรูปแบบที่ต่างจากเดิม เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ในวันที่ทุกอย่างคลี่คลายลง

ถึงแม้ว่าในปัจจุบันที่ประเทศไทยได้ผ่อนคลายมาตรการล็อกดาวน์แล้ว ก็จะเริ่มเห็นว่ามีนักท่องเที่ยวชาวไทยออกเดินทางท่องเที่ยวภายในประเทศกันบ้าง แต่คงต้องบอกตามตรงว่าคงไม่สามาถชดเชยการขาดหายไปของนักท่องเที่ยวต่างชาติได้ทั้งหมด เพราะกำลังซื้อของนักท่องเที่ยวต่างชาติสูงกว่านักท่องเที่ยวชาวไทยมากกว่าเท่าตัวและมีจำนวนวันเข้าพักที่สูงกว่ามาก

จุดเริ่มต้นของการฟื้นตัว – มาตรการกระตุ้นการท่องเที่ยวของภาครัฐ

ในช่วงปลายฝนต้นหนาวแบบนี้ ทำให้บรรยากาศการท่องเที่ยวไทยเริ่มกลับคึกคักขึ้น หลายคนก็กำลังวางแผนเดินทางท่องเที่ยวกันในช่วงปลายปีด้วย

และล่าสุดภาครัฐได้ขยายมาตรการภายใต้โครงการ “เราเที่ยวด้วยกัน” ไปจนถึง 31 มกราคม 2564 จากเดิมที่จะสิ้นสุดลงในสิ้นเดือนตุลาคม 2563 นี้ นอกจากนี้ภาครัฐได้อนุมัติเปิดรับนักท่องเที่ยวต่างชาติแบบพิเศษ (Special Tourist Visa: STV) มาตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2563 เป็นต้นมา โดยเน้นกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ต้องการอยู่ยาวอย่างน้อย 90 วัน แต่มีการจำกัดจำนวนการเดินทางเข้าประเทศไม่เกินเดือนละ 1,200 คน และต้องปฏิบัติตามมาตรการด้านสาธารณสุขและต้องยินยอมกักตัวอยู่ในห้องพักเป็นเวลา 14 วัน (Alternative State Quarantine)

ตรงนี้เอง พี่ทุยคิดว่าถึงแม้สถานการณ์ท่องเที่ยวไทยที่ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการขาดหายไปของนักท่องเที่ยวต่างชาติ แต่มาตรการต่าง ๆ ของทางภาครัฐ ทั้งการอนุญาตให้นักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาได้บางส่วน และมาตรการการท่องเที่ยวในประเทศที่ออกมา ถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับการเริ่มฟื้นตัวในทุกส่วนที่เกี่ยวข้องกับของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย 

พี่ทุยก็อยากเชิญชวนให้คนไทยที่พอมีกำลังมาใช้สิทธิ์ (พี่ทุยก็ใช้เหมือนกันนับว่าคุ้มค่าแก่การท่องเที่ยวมาก ๆ) จากมาตรการกระตุ้นการท่องเที่ยวของภาครัฐภายใต้โครงการ “เราเที่ยวด้วยกัน” ที่เพิ่งขยายระยะเวลาไป ในการรับส่วนลดค่าที่พัก ค่าตั๋วเครื่องบิน และค่าอาหาร 

ซึ่งนอกจากจะเป็นเดินทางท่องเที่ยวเพื่อพักผ่อนไปในตัวแล้ว ยังมีส่วนช่วยให้ธุรกิจและแรงงานที่ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 กลับมามีรายได้อีกครั้ง และเป็นการช่วยกระตุ้นภาคเศรษฐกิจที่นับว่ามีความสำคัญที่สุดของไทยเลย