[ถอดบทเรียน] ทำไม “เกม NFT” อย่าง BNB Heroes & CryptoMines ถึงปิดตัว ?

ปี 2021 นี้ นอกจากกระแส NFT มาแรงอย่างมากเเล้ว หนึ่งในกระแสที่มาแรงไม่แพ้กันคือ “เกม NFT” จากแต่ก่อนที่พี่ทุยเล่นเกมเสียเงิน เปย์เงินเพื่อให้เก่งในเกม กลับกลายเป็นยุคสมัยที่เล่นเกมแล้วได้เงินไปซะอย่างนั้น แต่ไม่ทันไรปลายปี 2021 Game NFT หลายเกมดังดันปิดตัวไปอย่างเกม BNB Heroes, CryptoMines, Crypto Blades และอีกหลาย ๆ เกม เกิดอะไรขึ้น แล้วสาเหตุคืออะไรไปหาคำตอบกัน

ทำความเข้าใจระบบ เกม NFT

Game NFT เป็นเกมที่อยู่บนระบบบล็อกเชน โดยนำจุดเด่นของ NFT หรือ Non-Fungible Token ที่ไม่สามารถทดแทนกันได้ ไม่สามารถทำซ้ำ (Copy) แถมยืนยันตัวตนผู้เป็นเจ้าของได้อีกด้วย ทำให้เรามีสิทธิครอบครองสินค้าที่มีจำนวนจำกัดหรือมีชิ้นเดียวในโลกได้

จุดนี้เอง Game NFT ได้นำ Concept นี้มาผนวกเข้ากับรูปแบบเกม ทำให้สินค้าหรือ Item ในเกมมีคุณค่า แถมยังสามารถนำไปแลกเปลี่ยนได้ผ่านระบบเหรียญ Cryptocurrency ซึ่งในปัจจุบันมีรูปแบบเกมที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากอย่าง Play to Earn ที่หากทำตามเงื่อนไขสำเร็จก็จะได้รับเหรียญของเกมนั้น ๆ ที่มีมูลค่า และสามารถนำเหรียญไปแลกเปลี่ยนเป็นเงินจริงออกมาได้อีกด้วย ทำให้ทั้งนักลงทุนเเละเกมเมอร์ต่างเข้ามาเล่น เข้ามาลงทุน เพื่อหาผลตอบแทนสร้างรายได้กันอย่างมาก 

เกม NFT เอาเงินจากไหนมาจ่ายให้กับเรา ?

Game NFT ส่วนใหญ่เหมือนที่กล่าวมานั้น คือ จะให้เหรียญเป็น Reward ที่เข้ามาเล่นและทำกิจกรรมตามเงื่อนไข แต่ก่อนที่จะเข้ามาเล่นได้ก็ต้องซื้อเหรียญหรือ NFT บางอย่างของเกมก่อนด้วย เพื่อที่จะได้รับสิทธิตามเงื่อนไขของเกม แล้วถึงจะสามารถมาหารายได้หรือได้ Reward จากเกมไปได้

Reward จาก Game NFT เป็นตัวช่วยดึงดูดผู้เล่นเข้ามาเป็นจำนวนมาก ยิ่งผู้เล่นหน้าใหม่มากขึ้นความต้องการหรือ Demand ของเหรียญก็จะเพิ่มขึ้น มูลค่าของเหรียญก็จะเพิ่มขึ้นตาม Reward ที่ผู้เล่นจะได้รับก็จะยิ่งทวีคูณเพิ่มขึ้น

ในทางกลับกันผู้เล่นที่มาเล่นก่อนหน้าหรือเล่นมาสักพักก็ต้องมีคนอยากขายหรือนำเงินออกมาจากเกมบ้าง และอย่าลืมว่าทุก ๆ คน ก่อนจะได้ Reward ต้องเสียเงินเพื่อมีสิทธิที่จะเข้ามาในเกม เมื่อทำกำไรแล้วทุกคนต่างก็อยากขายเหรียญทำกำไรไม่มากก็น้อย

สิ่งที่น่ากลัวคือ ผู้เล่นใหม่ก็จะกลายเป็นผู้เล่นเก่าสักวันนึง ยิ่งผู้เล่นใหม่มากขึ้น Reward ของเกมก็จะถูกดึงออกไปมากขึ้นเรื่อย ๆ และถ้าวันใดวันหนึ่งปริมาณการรับรางวัล ปริมาณคนขายเหรียญเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนมากกว่าเงินใหม่จากผู้เล่นใหม่ที่เข้ามา ก็จะเกิดแรงขายมหาศาลและเหรียญหรือเกมเหล่านั้นก็อาจจะพังลงได้ หากไม่มี Tokenomics ที่ดีพอ

สิ่งเหล่านี้เราอาจจะคุ้น ๆ เพราะระบบจะคล้ายกับการแชร์ลูกโซ่ที่เอาเงินจากคนลงทุนใหม่ไปจ่ายให้ลูกแชร์เก่า หากวันใดวันหนึ่งคนในวงแชร์มีจำนวนมากกว่าจำนวนคนลงทุนหน้าใหม่ เจ้าของแชร์ก็จะไม่มีเงินพอจ่ายลูกแชร์ และก็ปิดวงหนีไปอย่างที่เป็นข่าวกันบ่อย ๆ

ดังนั้น เพื่อให้ Game NFT ไม่เหมือนแชร์ลูกโซ่ ขณะที่เกมเริ่มมีผู้เล่นให้ความสนใจ ตัวเกมเองจะต้องสามารถหารายได้จากทางอื่นด้วย นอกจากการพึ่งพิงรายได้จากผู้เล่นใหม่ช่องทางเดียว ไม่ว่าจะเป็น Sponsor รายได้จากสินค้าในเกม รายได้จากนักลงทุนและ Partner

ซึ่งหากเกมดีจริงคนเล่นสนุก การแข่งขันกับคู่เเข่งจนติดลมบน ผู้เล่นก็ยอมจ่ายเพื่อความสุขได้ไม่อั้น ซึ่งอย่างที่รู้ ๆ กันว่า ก่อน Game NFT จะมาเป็นกระแสนั้น ด้าน E-Sport ก็เคยแรงมาก เพราะสร้างรายได้มหาศาลได้เช่นกันอย่าง ROV ของ Tencent เองก็มีรายได้สูงถึงหมื่นล้านเหรียญนับตั้งแต่ตัวเกมเปิดตัวปี 2015

Tokenomics คืออะไร ?

Tokenomics คือการเอาคำว่า Token กับ Economics มารวมกัน Tokenomics คือกลไกในการควบคุมระบบนิเวศของเหรียญอย่างที่ได้เกริ่นไปว่า “เหรียญจะมีความต้องการซื้อ (Demand) และความต้องการขาย (Supply)”

หาก Game NFT มีการวางหรือคิด Tokenomics ที่ไม่รอบคอบพอ เมื่อมีผู้ใช้งานเป็นจำนวนมาก หรือมีเหตุการณ์ไม่คาดฝันเกิดขึ้น ก็ไม่อาจควบคุมราคาเหรียญและอาจเกิดเงินเฟ้อในเกมได้ เช่น เกมได้แจก Reward หรือก็คือเหรียญจำนวนมาก แต่ตัวเกมเองกลับไม่มีรายได้มากพอจากที่ผู้เล่นใหม่น้อย เเละไม่มีรายได้จากทางอื่นอีกด้วย สุดท้ายเเล้ว ความต้องการขายมากกว่าความต้องการซื้อ (Supply มากกว่า Demand) ราคาเหรียญก็จะปรับตัวลงอย่างต่อเนื่อง จนไม่มีมูลค่าได้เลย

รวมถึง Game NFT นั้น นอกจากตัวเกมแล้ว เหรียญก็มีความสำคัญ หากสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้รับผลกระทบก็จะสามารถพังลงได้ทั้งคู่ ดังนั้น สำหรับ Game NFT แล้ว Tokenomics เป็นสิ่งสำคัญมาก ซึ่งหากใครอยากรู้ลึก ๆ เกี่ยวกับเกมที่สนใจก็สามารถไปอ่าน Tokenomics ของเกมนั้นได้ใน Whitepaper ของเกม

ถ้าจะลงทุนให้สบายใจ ปัจจัยหลักเลยคือ เกมต้องสนุก และ Tokenomics ต้องสมเหตุสมผล มีการวางแผนที่รัดกุมและเข้าใจเศรษฐศาสตร์ของเหรียญด้วย

เกม NFT ที่ปิดตัวลง

ในช่วงท้ายปี 2021 นี้มี Game NFT ปิดตัวลงเยอะมาก และมีเกมดังที่ปิดตัวลงอย่างประหลาดใจไม่ว่าจะเป็น BNB Heroes, CryptoMines, Crypto Blade, Monster Grand Prix แต่เราจะพูดถึง 2 เกมที่น่าจะเป็นกรณีศึกษาที่ดีอย่าง BNB Heroes และ CryptoMines ที่ใช้ระบบ Oracle

เกิดอะไรขึ้นกับ BNB Heroes ?

เหรียญ BNB Heroes เป็นหนึ่งในเหรียญที่ได้รับการยอมรับ แถมมี Partner ชั้นนำเยอะมาก ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ Binance Smart Chain, Chainlink และอื่น ๆ อีกจำนวนมาก แถมยังได้ Reward เป็นเหรียญคริปโตชื่อดังอย่าง BNB อีกด้วย 

เหมือนทุกอย่างจะดูดี จนกระทั่งทีมพัฒนาปรับเงื่อนไขการอัปเกรด ส่งผลให้ต้นทุนที่ต้องใช้ภายในเกมแพงขึ้น และได้ปรับลักษณะนี้บ่อยครั้ง จนผู้เล่นหลายคนไม่พอใจ เพราะทำให้การคืนทุนที่ผู้เล่นคาดหวังไว้แต่แรก ล่าช้าไปกว่าเดิมหลายเท่า ผู้เล่นจึงพากันร่วมมือกันเทขายเหรียญ

โดยจากกระแสการขายเหรียญมหาศาลนี้ ทำให้ผู้เล่นคนอื่น ๆ ที่ตกใจกับราคาเหรียญที่ร่วงลง ก็พากันเทขายตาม ๆ กัน เหรียญ BNB Heroes เริ่มเทรด 19 พ.ย. 2021 ด้วยราคา 0.62 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ก่อนจะไปทำจุดสูงสุดที่ 4.9 ดอลลาร์ต่อเหรียญ เติบโตขึ้นเกือบ 8 เท่า ในเวลาไม่ถึงสัปดาห์

ในช่วงเวลาที่เกมมีปัญหาและถูกเทขายเหรียญมีมูลค่าจาก 3.9 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ลดลงมาเหลือเพียง 0.16 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ภายในเวลา 3 วันและลงมาเหลือ 0.03 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ในเวลาไม่ถึง 10 วัน

เกิดอะไรขึ้นกับ CryptoMines ?

ก่อนที่ BNB Heroes จะเจอปัญหาหนัก CryptoMines เองก็เป็นอีกเหรียญที่ได้รับความนิยมมาก แถมมี Partner ชั้นนำได้รับความเชื่อถือเหมือนกัน เเต่ดันเกิดเหตุการณ์ที่ตัวเกมเองได้ถูก Whale ทุบราคาเหรียญ โดยพยายามประคับประคองทั้งเหรียญและเกมให้ผ่านวิกฤต เเต่ทำได้ระยะหนึ่งราคาเหรียญก็ยังคงตกลงอย่างต่อเนื่อง จนทางทีมพัฒนาต้องประกาศปิดตัวเกมไปในที่สุด

CryptoMines เปิดตัว 16 ก.ย. 2021 ด้วยราคา 1.3 ดอลลาร์ต่อเหรียญ และเติบโตไปถึง 799 ดอลลาร์ต่อเหรียญ ในวันที่ 26 พ.ย. 2021 เติบโตถึง 61,361% หรือเกินกว่า 600 เท่าในระยะเวลาไม่ถึง 3 เดือน

ก่อนจะเกิดแรงขายครั้งใหญ่ในวันที่ 30 พ.ย. 2021 จากราคา 688 ดอลลาร์ต่อเหรียญเหลือเพียง 306 ดอลลาร์ต่อเหรียญภายใน 1 วัน และลดลงอย่างต่อเนื่องจนเหลือ 1.75 ดอลลาร์ต่อเหรียญในวันที่ 17 ธ.ค. 2021

ทำไมถึงเกิดเหตุการณ์แบบนี้ ? 

อย่างหนึ่งที่ต้องยอมรับเลยคือ ระบบเกมทั้ง 2 เกมนั้น ถือว่ามีการคิดระบบเกมมาได้น่าสนใจ มีระบบ Tokenomics ที่พยายามอุดช่องโหว่และปัญหาต่าง ๆ ไว้พอสมควร มีระบบภาษีป้องกันการถอนก่อนกำหนด แถมยังมี Partner ชื่อดังจำนวนมากอีกด้วย แต่สิ่งหนึ่งที่ 2 เกมนี้มีเหมือนกันและคาดว่าจะเป็นสาเหตุหลักของการปิดตัวนั่นคือระบบ Oracle

ระบบ Oracle ใน Game NFT คืออะไร ทำไมอาจเป็นสาหตุที่ทำให้ 2 เกมนี้ปิดตัวลง ?

ช่วงนี้กระแส Oracle กำลังมาแรงมาก และ Game NFT ก็นำมาใช้เช่นกัน โดยระบบ Oracle ของ Game NFT คือ การที่ตัวเกมจะอ้างอิงราคาเหรียญปัจจุบัน และจะนำไปปรับกับค่าเงินในเกมเพื่อให้เกิดการสมดุล ระหว่างเกมและราคาเหรียญ

หมายความว่า ต่อให้เหรียญราคาขึ้นไปเท่าไหร กำไรต่อวันของผู้เล่นก็จะได้รับเท่าเดิม ในภาพที่สวยหรูที่ผู้พัฒนาคาดหวังไว้คือผู้เล่นสามารถล็อกกำไรที่ได้จากเกม ไม่ต้องกังวลกับการขึ้นลงของราคาเหรียญ แถมผู้เล่นใหม่ที่เข้ามา ก็ไม่ต้องกลัวตกรถ ซื้อของแพงได้กำไรน้อยกว่าเหมือน Game NFT อื่น ๆ 

แต่ระบบนี้เองมีอีกด้านหนึ่งซ่อนอยู่ คือ หากเหรียญมีมูลค่าลดลงอย่างกระทันหันจะส่งผลกระทบต่อตัวเกมอย่างรุนแรง ยกตัวอย่างเกม CryptoMines ในแต่ละวันตัวเกมจะมีค่าใช้จ่าย เช่น ค่าสัญญา ค่าน้ำมันคนงานที่ต้องจ่ายทุกวัน สมมติในช่วงเวลาปกติเรามีรายจ่ายวันละ 1 ETL เพื่อจะสามารถรับเงินจากการขุดดาว 2 ETL 

หากวันหนึ่ง ราคาเหรียญตกลงอย่างกระทันหัน ตัวเกมก็จะปรับค่าเงินให้เหมาะสมกับราคาเหรียญที่ปรับตัวลง ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายเหล่านี้พุ่งสูงขึ้นเป็น 10 ETL ต่อวัน ในขณะที่รายได้นั้นก็จะเพิ่มขึ้นเป็น 20 ETL เช่นกัน แต่ปัญหาอยู่ที่เราต้องจ่ายก่อนถึงจะมีสิทธิรับรายได้

จากรายได้ที่เราสะสมมาทีละเล็กทีละน้อยนั้นไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่ายที่ต้องจ่ายในวันถัดไป จุดนี้เองก็ทำให้ผู้เล่นเหมือนถูกบังคับเติมเงินแบบอ้อม ๆ เพื่อให้ผ่านวันที่ราคาเหรียญตกลงอย่างแรงไปได้ และรอวันที่กลับสู่สถานการณ์ปกติหรือที่ราคาเหรียญกลับมาขึ้น 

จากที่กล่าวมา เหมือนจะไม่น่ากระทบจนถึงขั้นปิดเกม เเต่ปัญหาอยู่ที่ว่า “หากเหรียญตกแรงต่อเนื่องเป็นเวลาหลายวัน เเต่ผู้เล่นมีงบประมาณที่จำกัด ไม่สามารถจะเติมเงินเพื่อให้ผ่านวันที่ราคาเหรียญตกต่อไปได้รวมถึงความกลัวที่เกิดขึ้นทำให้แห่กันขายเหรียญ ซึ่งพฤติกรรมนี้เองยิ่งทำให้ราคาเหรียญลดลงจนระบบทั้งหมดพัง กลายเป็นจุดจบของเกมเหล่านี้

ถือว่าระบบ Oracle ยังเป็นเรื่องใหม่ของ Game NFT และยังมีจุดบอดที่ใหญ่ที่เหล่าพัฒนาต้องคอยระวังและอุดช่องโหว่นี้ เพื่อลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นและสร้างความยั่งยืนที่แท้จริงให้กับ Game NFT ใครที่จะตัดสินใจลง Game NFT ควรศึกษาและมีการบริหารเงินที่ดี เพราะต่อให้เป็นเกมชื่อดังมี Partner ที่แข็งแกร่ง มีทีมพัฒนาเก่ง ๆ ก็ยังสามารถล้มลงได้เช่นกัน