ขณะที่ รายได้ต่อหัวคนไทย แทบจะไม่เพิ่มขึ้นเลยตลอดทศวรรษที่ผ่านมา ยังคงติดกับดักรายได้ปานกลางไม่ไปไหน แต่เพื่อนบ้านอย่างมาเลเซียกำลังขึ้นเป็นประเทศที่มีรายได้สูง หรือ High Income Nation อย่างไม่เป็นทางการแล้ว
เมื่อเร็ว ๆ นี้ เพิ่งมีข่าวออกมาว่า รัฐบาลมาเลเซียดูรายงานตัวเลขของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) พบว่า คนมาเลเซียมี รายได้เฉลี่ยต่อหัวอยู่ที่ 13,268 ดอลลาร์ หรือประมาณ 490,916 บาท (อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์ = 37 บาท) ซึ่งเข้าข่ายที่ธนาคารโลกจัดให้อยู่ในกลุ่มประเทศที่มีรายได้สูง
พี่ทุยเลยอยากชวนมาดูกันว่า ถ้าอยากจะเป็นประเทศรายได้สูง ต้องมีรายได้เท่าไหร่ แล้วถ้าตัดภาพกลับมาดูที่ไทย เราจัดอยู่ในประเทศรายได้ปานกลางมานานแค่ไหนแล้ว
รายได้ต่อหัวคนไทย อยู่ในกลุ่มปานกลางค่อนข้างสูง
World Bank หรือ ธนาคารโลก ได้แบ่งประเทศในโลก ออกเป็น 4 กลุ่มรายได้ โดยจะอัปเดตรายชื่อประเทศว่าอยู่กลุ่มไหน ทุกวันที่ 1 ก.ค. ของทุกปี พิจารณาจากข้อมูล รายได้มวลรวมประชาชาติต่อหัว (GNI Per Capita) ของปีก่อนหน้าในรูปสกุลเงินดอลลาร์
ถ้าดูข้อมูลอย่างเป็นทางการ ซึ่งก็คือ ข้อมูลที่พิจารณาจากรายได้มวลรวมประชาชาติต่อหัว หรือรายได้ที่คนในชาติแต่ละคนทำให้กับประเทศได้ ในปี 2021 จะพบว่า ประเทศในอาเซียนอยู่ในกลุ่มรายได้ดังนี้
จากข้อมูลนี้ จะเห็นว่า โดยรวมแล้วประเทศในอาเซียนจะมีรายได้มวลรวมประชาชาติต่อหัวต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของโลก และมีถึง 6 ประเทศที่จัดอยู่ในกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางค่อนข้างต่ำ คือ กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว เมียนมา ฟิลิปปินส์ และเวียดนาม
ส่วนประเทศที่มีรายได้ปานกลางค่อนข้างสูง มีอยู่ 2 ประเทศ คือ ไทย และมาเลเซีย ขณะที่ประเทศรายได้สูง คือสิงคโปร์ และบรูไน แต่พี่ทุยต้องบอกก่อนว่าข้อมูลของบรูไนนั้นเป็นตัวเลขปี 2020 ซึ่งล้าหลังกว่าประเทศอื่นที่เป็นข้อมูลปี 2021
มาเลเซียเตรียมโบกมือลาไทยจากกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางค่อนข้างสูงคราวนี้พอมาดูข้อมูลที่กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ที่คาดการณ์ตัวเลขรายได้ประชาชาติต่อหัว (GDP Per Capita) เอาไว้ ตั้งแต่ปี 2022-2027 ของประเทศในอาเซียน ก็พบวิวัฒนาการ ดังนี้
ถ้าอ้างอิงจากข้อมูลรายได้ต่อหัวของ IMF แล้วใช้เกณฑ์รายได้ของ World Bank ก็สรุปประเด็นสำคัญได้ ดังนี้
- ปี 2022 มาเลเซียจะกลายเป็นประเทศที่มีรายได้สูงเหมือนกับสิงคโปร์และบรูไนแล้ว
- เวียดนาม น่าจะขยับสถานะจากประเทศรายได้ปานกลางค่อนข้างต่ำ กลายเป็นประเทศรายได้ปานกลางค่อนข้างสูง ในปี 2023
- ฟิลิปปินส์ จะเปลี่ยนสถานะเป็นประเทศรายได้ปานกลางค่อนข้างสูงได้ในปี 2025
- สถานะของไทยน่าจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงอะไรเลยจากนี้จนถึงปี 2027 ยังคงเป็นประเทศ รายได้ปานกลางค่อนข้างสูง เช่นเดิม
พี่ทุยต้องบอกว่า ถ้ามาเลเซียกลายเป็นประเทศรายได้สูงได้ในการประเมินรอบถัดไป ก็เท่ากับมาเลเซียสามารถทำได้เร็วกว่าเป้าหมายในแผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติของมาเลเซียที่เคยตั้งเป้าหมายว่าจะขยับสถานะเป็นประเทศรายได้สูงให้ได้ ในช่วงปี 2024-2028
ทำไมไทยยังพายเรือวนอยู่ในอ่าง รายได้ต่อหัวคนไทย ยังปานกลาง
ตัดภาพมาที่ไทย เมื่อครั้งที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เคยพูดไว้เมื่อครั้งเป็นนายกรัฐมนตรีในปี 2019 ว่า ไทยจะกลายเป็นประเทศรายได้สูงให้ได้ภายในปี 2036 แต่คำถามคือ ถ้าไทยจะเป็นประเทศรายได้สูงได้ ต้องข้ามกับดักเรื่องอะไรไปบ้าง
พี่ทุยไปค้นเจอข้อมูลบทวิเคราะห์ทางเศรษฐกิจเมื่อวันที่ 7 พ.ย. 2017 เรื่อง Middle Income Trap : กับดักเศรษฐกิจที่รอการก้าวข้าม ที่แพรวไพลิน วงษ์สินธุวิเศษ และณัชพล จรูญพิพัฒน์กุล เศรษฐกรของ ธนาคารแห่งประเทศไทย(ธปท.) ตั้งข้อสังเกตที่น่าสนใจไว้ว่า ไทยมีแนวโน้มใช้เวลานานกว่าประเทศอื่นในภูมิภาคเดียวกัน เพื่อที่จะหลุดพ้นกับดักรายได้ปานกลาง เพราะรายได้ต่อหัวเพิ่มขึ้นช้า และการเติบโตของเศรษฐกิจก็ทยอยลดลงต่อเนื่อง
ปัจจัยที่ทำให้ไทยติดกับดักรายได้ปานกลาง
- ความสามารถการแข่งขันของประเทศที่ยังไม่เพียงพอ
- ความพร้อมด้านเทคโนโลยี
- นวัตกรรมอยู่ในระดับต่ำ
- มีปัญหาด้านการศึกษา
- ประสิทธิภาพหน่วยงานรัฐและเสถียรภาพการเมืองไม่เพียงพอ ขาดความต่อเนื่องด้านนโยบาย
- โครงสร้างเศรษฐกิจ
สิ่งที่ต้องทำเพื่อยกระดับไปเป็นประเทศรายได้สูง
- ลงทุนมุ่งเน้นด้านนวัตกรรม
- ผลิตสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูง
- พัฒนาประสิทธิภาพแรงงานต่อเนื่อง
ถ้าดูจากสิ่งที่ไทยพยายามทำในช่วงที่ผ่านมา โดยเฉพาะด้านการพัฒนาแรงงาน พัฒนาการผลิตสินค้ามูลค่าสูง ก็เห็นแหละว่า ไม่ใช่เราไม่ทำอะไรเลย เพียงแต่พี่ทุยมองว่า เราอาจจะยังไม่ได้ทำเต็มที่
ซึ่งโดยรวมแล้ว ถ้าไทยจะเดินตามฝันไปถึงประเทศรายได้สูงได้ อาจจะไม่หมู แต่ถ้าทุกหน่วยงานผลักดันอย่างเต็มที่ คนในประเทศมีเป้าหมายตรงกันว่าร่วมกันพัฒนาตัวเองเพื่อประเทศจะได้มุ่งหน้าสู่ประเทศรายได้สูง พี่ทุยก็คิดว่าไม่มีอะไรที่เป็นไปไมได้ แต่ทุกความตั้งใจพัฒนา ไม่ใช่แค่การพูดว่า “จะทำ” แล้วไม่ลงมือทำ
อ่านเพิ่ม